Wat doe jij zonder kantoor?​

Over tien jaar werkt ongeveer 1 op de 3 werknemers, als zij naar werk gaan, in een “flexibel kantoor”. In een dergelijk pand zijn geen werkplekken, maar staat de sociale functie voorop. Het traditionele kantoor, waar van maandag tot en met vrijdag van 9 tot 5 op collega’s wordt gerekend, wordt van een vanzelfsprekendheid gestaag veranderd in een uitzondering. Dat stelt vastgoedconcern JLL na het doen van internationaal onderzoek onder 3000 grote werkgevers.

Relikwie uit de twintigste eeuw

“Waarom zitten we überhaupt op een kantoor?”, vraag je jezelf misschien af. Een zakelijke ruimte waar we kunnen werken geeft een gevoel van geborgenheid en veiligheid. Ook speelt mee dat het kantoorpand gezien wordt als een plek waar we kunnen samenwerken en goed een vak kunnen leren. Het probleem is alleen dat deze locatie een systeem heeft gecreëerd dat belangrijker is geworden dan de mensen die het gebruiken. (In hetzelfde licht bezien ben ik ook geen fan van de term ‘human resources’, maar dit terzijde.)

Hoe denkt de jongere generatie over het kantoor? Generatie Y, zij die geboren zijn tussen 1981 en 1995 zijn opgegroeid in een tijd van technologische vooruitgang en economische voorspoed. Ze zijn al snel gewend geraakt aan zaken als internet, social media en smartphones en weten als geen ander hiermee om te gaan. Daarnaast zijn ze vaak erg zelfverzekerd en optimistisch; allemaal zaken die maken dat zij de verandering in denken over de locatie van werk die nu plaatsvindt goed kunnen verdragen en zelfs voeden.

Altijd hetzelfde? Niet voor de jongeren!

Generatie Y (en ook de aanstormende talenten uit Generatie Z die straks op onze stoelen zitten) zijn altijd online en maken minder de scheiding tussen privé en werk. Ze kunnen overal werken: op kantoor, thuis op de bank en onderweg en vinden het prettig als de werkgever hierin faciliteert. Anders dan oudere generaties maken zij niet graag hun uren vanachter hetzelfde bureau om dagelijks om stipt 17u naar huis te gaan.

Het kantoor wordt onder invloed van jongere werknemers steeds minder een bastion van arbeid. Zoals JLL ook voorspelt, merk ik dat het kantoor steeds meer een plek wordt om te ontmoeten en te vergaderen. Het echte werk, waarbij opperste concentratie een vereiste is, vindt thuis plaats. Dit scheelt reistijd en is beter voor het milieu.

Opkomst van het flexkantoor

In Nederland winnen concepten als Regus en dochter Spaces de laatste jaren gestaag aan populariteit. Vooral startups en bedrijven met flexibele of internationaal opererende teams maken gretig gebruik van de tijdelijke kantoorruimte die hiermee wordt geboden. Het biedt voordelen als ontmoeting en fysieke samenwerking en niet de excessen als luide kantoortuinen en de sleur die mensen ervaren als de ongezellige verlichting en clichégesprekken bij de koffieautomaat.

Het leidt te ver om te suggereren dat ieder bedrijf zonder kantoor kan. Maar ik denk dat het wel belangrijk is om kennis te nemen van de ontwikkeling dat het kantoor niet meer automatisch als beste optie voor productiviteit wordt gezien. En dat technologie een prima facilitator kan zijn om een kantoorluwe toekomst mogelijk kan maken, beginnend met het gebruik van platformen waarin samengewerkt kan worden als Microsoft Teams.

Let wel, bedrijven die halverwege maart de technische en bedrijfsmatige faciliteiten voor elkaar hadden om voor langere tijd thuis te werken, hebben van de eerste intelligente coronalockdown de minste hinder ondervonden. Wie weet kunnen zij misschien nog wel veel langer zonder kantoor?

Doorbraken in hoe we denken over werken

Tegenwoordig zie je in steeds minder organisaties de traditionele strakke hiërarchische lijnen terug die het bedrijfsleven in de twintigste eeuw kenmerkte. Platte organisaties zijn eerder regel dan uitzondering. Is het kantoor het volgende instituut dat gaat verdwijnen? Het kantoor kan alleen overleven als het een duidelijke meerwaarde biedt boven de combinatie thuiswerk en flexkantoor. De mens is een sociaal dier. Kantoren gaan straks meer dienen als sociale ontmoetingsplekken dan als ‘productieruimten’. Dit is al te zien aan de manier waarop veel moderne kantoren worden ingericht; als warme woonkamers met grote koffietafels!

Ik ben heel benieuwd hoe jij tegen het kantoor aankijkt en hoe jouw organisatie technologie op trends afstemt. Reageer via LinkedIn of vul hieronder je gegevens in om binnenkort samen (digitaal) een kop koffie te drinken.